Malawi, The Warm Heart of Africa Update 8

Ik ben inmiddels al een kleine twee weken terug in het oude vertrouwde Nederland. Dit wordt mijn afsluitende blog. Hierin beschrijf ik een beetje van de laatste twee weken van mijn stage en mijn algemene ervaringen.

Dit keer stond ik niet met Noah, maar met Merel op generalward. Want de laatste 2 weken mogen wij zelf kiezen waar we staan. Merel en ik hadden als enige de generalward gekozen en dat is zeker een goede keuze geweest. Het was echt druk en hebben dus veel gezien/gedaan. We waren eigenlijk continue nu bezig op de treatmentroom. De treatmentroom is een soort van opname kamer, waar alle nieuwe patiënten komen voordat ze opgenomen worden. Hierin wordt de diagnose vastgesteld en bepaald of iemand daadwerkelijk opgenomen wordt of weer naar huis kan.

Zo werd een meid van 21 jaar opgenomen met benauwdheidsklachten. Had een hele snelle ademhaling (42 in een minuut, wat normaal gesproken tussen de 12 en 18 moet zitten). Meteen heb ik bloed afgenomen en naar de lab gebracht. Je zag haar echt snakken naar lucht, ze had zichtbaar angst in haar ogen. Ook had ze een flinke onder temperatuur van 33,3. In eerste instantie dachten we aan een astma aanval. Dus dan is het noodzaak dat we de luchtweg open krijgen. Dit gingen we doen door haar te vernevelen. Maar voor de trouwe lezers weten vanuit mijn vorige blog dat de Malawiaanen geloven dat zuurstof toedienen vergif is en daar valt vernevelen ook onder. Eerst probeerde we te overleggen met de patiënt zelf, maar ze had het zo benauwd dat ze niet adequaat kon reageren. Dus we gingen over naar haar familie (haar moeder en haar zussen) en gelukkig gingen ze akkoord. Nadat ik probeerde de vernevelapparaat bij haar aan te sluiten, sloeg ze het kapje van het vernevelapparaat weg. Snel fixeerde de twee verpleegkundigen en de arts haar en werd opnieuw het kapje weer terug geplaats. Dit moest echt gebeuren, anders zou ze naar verwachting stikken. Na een paar minuten haar verneveld te hebben, was er niet echt vooruitgang geboekt en werd ze op de zuurstof gezet. Eenmaal dit gebeurt was, begon ze bloed op te hoesten, de arts ging dit onderzoeken maar kon de oorzaak niet achterhalen. Het bloeden was gestopt en we moesten wachten of het vernevelen iets had geholpen. Dus ze werd naar haar kamer gebracht met de nodige zuurstof. Niet veel later kwam de uitslag van het bloedonderzoek binnen. Aan de had van de verworven resultaten kreeg de patiënt ook de diagnose sepsis (bloedvergiftiging) en pneumonie (longontsteking) gesteld. Hierop werd de behandeling aangepast. Ze ging steeds moeizamer ademhalen en een uur later was ze overleden. Ik dacht van holy shit, hebben we iets over het hoofd gezien? klopte de bloeduitslagen niet? Of was de patiënt te laat binnen gekomen? Ik weet het niet, volgens de dokter was de patiënt overleden aan de vele complicaties. 21 jaar, net zo oud als ik en binnen enkele uren na opname overleden....

Ook hebben Merel en ik een man afgelegd. De man was overleden aan meningitis (hersenvliesontsteking) en maagbloedingen. Het afleggen gaat ook in Malawi heel anders. Je knoopt de handen aan elkaar vast, hetzelfde geldt voor de voeten. Dan komt er een doek er om heen en gaat dan richting het mortuarium. Dit was een bijzondere ervaring. Over het mortuarium gesproken, dit viel niks tegen. Het zag er erg netjes en schoon uit. Zo is daar er ook een ruimte, om de overledene te wassen. Het mortuarium wordt vaak gebruikt als de patiënt ver moest reizen. Zo kan de familie transport regelen. Als de overledene uit buurt kwam, dan neemt de familie de overledene vaak dezelfde dag mee terug naar huis.

De reactie (van de familie) op een overledene zijn in Malawi erg wisselend. De ene keer kun je er niks aanmerken en in een andere casus reageren ze heel heftig, van schreeuwen tot agressie. Dit heeft wel indruk gemaakt. Vaak zie je bij oudere dat ze er eerder vrede mee hebben dan als er een kindje is overleden. Logisch natuurlijk, want kinderen horen eigenlijk niet te overlijden.

Omdat het een katholiek ziekenhuis is, wordt er elke dag voor de ochtendreport (overdracht), een gebedje gedaan. Op onze laatste werkdag, had ik de eer, om het gebed te doen. Dus ik heb in het Nederlands het gebedje gedaan, wat ik geleerd heb bij mijn eerste communie.

In onze laatste week hebben we een afscheidsfeest gegeven bij ons in het huisje. We hadden al het personeel van het ziekenhuis uitgenodigd. Bijna iedereen was er. Sommige collega’s konden er niet bij zijn, want die hadden nachtdienst. Dus zijn we een keer langs gegaan met pannenkoeken en frisdrank. Het was een geslaagde avond.

De voorlaatste avond in Muona zijn William, Raphael en Sheila langs geweest voor een afscheidsborrel. We hebben het over van alles gehad en natuurlijk gezamenlijk terug gekeken naar de afgelopen tien weken. We hebben een geweldige tijd gehad en dit was gelukkig ook wederzijds.

Ons laatste volle dag in Malawi, was toevallig ook Onafhankelijkheidsdag (soort van Bevrijdingsdag bij ons in Nederland). De traditie is dat de bevolking nieuwe kleding gaat kopen en deze ook gaat dragen. We zijn vervolgens met een aantal van onze groep en William de bergen in gegaan. Daar hebben we een hele hoop spul (kleren, schoenen, speelgoed, etc.) van ons aan de lokale bevolking gegeven. Deze mensen konden dit heel goed gebruiken en ze waren er zichtbaar blij mee. In de bergen leven de armste mensen van Muona. De armste mensen zijn vaak houthakkers. Ze gaan de bossen in en hakken wat hout en verkopen dit vervolgens op de markt. Vaak levert dit niet genoeg geld op, om elke dag eten te kunnen kopen. Ook zijn de lokale boeren erg arm.

De volgende dag zijn we in de ochtend vertrokken vanuit Muona richting Blantyre airport. We zijn door onze nachtbewaker en Raphael uitgezwaaid. Met een raar gevoel ben ik vertrokken uit Malawi. Maar wel met het idee dat ik een keer terug wil komen. Want, ik kan het niet vaak genoeg zeggen, ik heb in Muona/Malawi een waanzinnige tijd gehad. Hoe raar het misschien ook klinkt, ik heb de luxe niet één keer mist. Eén van de weinige dingen die ik gemist heb was de hygiëne, maar dat lag meer aan ons zelf dan iets anders….

Ik landde op Schiphol en wat mij als eerste opviel, was de geur. Het rook niet meer naar mensen. In Nederland gebruiken veel mensen deo, parfum, etc. In Muona hebben ze dat niet. Ik moest bij mezelf lachen dat dit mij als eerste opviel.

Ook al ben ik al een kleine twee weken terug in Nederland. Het moet nog steeds allemaal landen wat ik daar allemaal heb meegemaakt. Toch ga ik proberen wat op te schrijven wat bij mij als eerste op komt, als ik terug denk aan Malawi.

Als je erop uit trekt en de bergen in gaat, dan wordt je pas echt geconfronteerd met de armoede. Dan zie je met je eigen ogen hoe de mensen leven en hoe ze rond proberen te komen. Want als je dicht bij het ziekenhuis blijft ziet alles redelijk oké eruit. Er zijn redelijke goede huizen, er is een markt en natuurlijk het ziekenhuis, wat natuurlijk voor flinke werkgelegenheid zorgt. Maar in de bergen zijn er kleinere dorpen/gemeenschappen met veel mindere huizen/hutjes. Je ziet gewoon aan de mensen dat ze niks hebben. Ze lopen rond met kapotte 10e hands kleren. Opgezette buiken ten gevolge van te eenzijdig voedsel of juist vel over been door te kort aan eten. Ze hebben haast letterlijk niks en dan trek je de vergelijking met Nederland. Dan zie je hoe alles goed geregeld is, in Nederland is er geen ondervoeding of je hoeft niet met kapotte kleren rond te lopen. Maar dan zijn de mensen in Malawi een stuk gelukkiger dan in Nederland. Bizar!

Maar rond het ziekenhuis is het ook niet altijd rozengeur en maneschijn, zeker niet zelfs. Als iemand die opereert maar 1300 euro (=omgerekend) per JAAR verdient….. zegt al genoeg. Het personeel wordt hier veel minder uitbetaald dan in Nederland, maar dit zegt helemaal niks over hun kundigheid. Het personeel is vele male kundiger dan in Nederland. De verpleegkundigen en Artsen kunnen veel met heel weinig. Daar heb ik echt respect voor.

Als je me nou zou vragen, wat heeft je de meeste indruk achtergelaten of wat was de het meest schrijnend om te zien. Dan zou ik daar nog geen antwoord op kunnen geven. Je ziet daar zoveel en alles laat zo’n grote indruk achter. Ondervoeding, behandeling niet kunnen betalen, te laat komen, overlijden door gebrek aan middelen en ga maar door.

Je ziet zoveel ellende, hoe kan je daar dan een geweldige tijd hebben? Ik kan moeilijk ontkennen, dat ik schrijnende casussen heb meegemaakt. Maar als je daar zit, ga je met die flow mee. Het wordt als het ware “normaal” dat je zulke casussen mee maakt. Het wordt een gewone werkdag. Maar de grootste factor is dat Malawiaanen hele vriendelijke bevolking is. Het wordt niet voor niks het warme hart van Afrika genoemd. Ik voelde me eigenlijk meteen thuis en welkom.

Ik heb kortom een geweldige tijd gehad in Malawi/Muona. Ik heb veel geleerd en het was super interessant om in heel andere wereld te zijn dan in Nederland. Je bent overdag met hele primitieve bezigheden bezig, zoals kleren wassen, eten halen en klaar maken en als de stroom was uitgevallen ook nog hout verzamelen. Malawi een land van vriendelijkheid en armoede tegelijk. Je ziet gewoon dat land gewoon echte problemen heeft. Zoals, dat een groot gedeelte van de bevolking niet elke dag eten heeft. Toch zijn ze daar een stuk gelukkiger. Dan kom je terug in Nederland en hoor je het gedoe over “genderneutraal”. Dan denk ik bij mezelf, wat mis ik Malawi.

Bedankt voor het volgen van mijn blog en de leuke reacties!